یادداشت سارا فلاح در نبض بورس

تاریخ انتشار: ۲۷ آذر ۱۴۰۰

 

به گزارش نبض بورس، سارا فلاح | در هفته‌های گذشته شاهد افزایش قیمت اوراق تسه در بازار سهام بودیم بطوری که قیمت آن در تاریخ ۲۳ آذرماه به بیش از ۱۰۰ هزار تومان رسید که این رقم در تاریخ بی سابقه بوده است. برای درک و تحلیل این اوراق ابتدا به تعریف آن می پردازیم.

تسه چیست؟

تسه همان اوراق گواهی حق تقدم خرید وام مسکن بانک مسکن است  که به افراد این کمک را می کند که بدون سپرده گذاری بتوانند وام خرید یا تعمیرات را دریافت کنند. در واقع فرد با خرید اوراق تسه امتیاز وام مسکن را خریداری می کند. ارزش اسمی این اوراق ۵۰۰ هزار تومان است. به عنوان مثال اگر شخصی تقاضای وام ۱۰۰ میلیون تومانی داشته باشد به ۲۰۰ برگه اوراق تسه احتیاج دارد و باید آن را از طریق کارگزاری از بازار فرابورس خریداری کند. این اوراق دارای محدودیت زمانی است و فرد باید تا قبل از به اتمام رسیدن مهلت زمانی اوراق، اقدام به دریافت تسهیلات از بانک مسکن کند؛ بنابراین با توجه به اعتبار زمانی این اوراق، برای هر سری اوراق با توجه به تاریخ صدور آن یک نماد تعریف می شود. این نماد معاملاتی شامل سه حرف اول کلمه تسهیلات یعنی تسه است که بعد از آن یک عدد ۴ رقمی قرار می گیرد که از چپ به راست بیانگر سال و ماه صدور اوراق است. مثلا تسه ۰۰۰۸ یعنی اوراق تسهیلات بانک مسکن مربوط به آبان ۱۴۰۰. این اوراق در ساعات فعال بازار سهام در تابلوی فرابورس قابل خرید و فروش است. همچنین به منظور جلوگیری از سفته بازی، این اوراق از ۲ تا ۴ ماه پس از خرید قابل فروش نیستند.

دلیل رشد قیمت تسه به بیش از ۱۰۰ هزار چه بود؟

نکته ایی که در چند روز گذشته توجه تحلیلگران را به خود جلب کرد افزایش قیمت این اوراق به بالای ۱۰۰ هزار تومان بود. بطوری که  شخص برای دریافت وام  ۱۰۰ میلیون تومانی باید به مبلغ ۲۰ میلیون تومان اوراق تهیه می کرد. دلیل این تقاضای بی سابقه در اوراق را می تواند در چند نکته جستجو کرد:

• کاهش ارزش لیر ترکیه در برابر دلار

همانطور که می دانید چند سالی است که بسیاری از ایرانی‌ها به قصد سرمایه گذاری و حفظ ارزش سرمایه خود اقدام به خرید ملک در ترکیه می کنند. این وضعیت از ابتدای سال ۱۴۰۰ به شکل چشمگیری افزایش داشت. حال با کاهش ارزش لیر در برابر دلار در چند ماه گذشته بخصوص در چهار ماه گذشته که به کمتر از نصف رسید عدم تقاضا از سوی ایرانی‌ها در خرید ملک در ترکیه را شاهد بودیم و بسیاری ترجیح دادند که املاکی در ایران تهیه کنند؛ بنابراین تقاضا برای خرید ملک و مسکن در ایران افزایش یافت

• آمار منتشر شده وضعیت خرید و فروش ملک در تهران از سوی بانک مرکزی

بانک مرکزی بصورت ماهانه گزارشی از تحولات معاملات مسکن در شهر تهران را منتشر می کند. در گزارش آبان ماه که در روز‌های ابتدایی آذر منتشر شدمشخص شد که تعداد معاملات آپارتمان‌های مسکونی شهر تهران به حدود 7.3 هزار واحد مسکونی رسید که نسبت به ماه قبل و ماه مشابه سال قبل به ترتیب معادل 33.5 و 63.5 درصد افزایش را نشان داد. این افزایش چشمگیر نشان از تقاضا در بازار ملک را داشت و بسیاری به این نتیجه رسیدند که قیمت ملک در آینده نزدیک رشد و ترقی خواهد کرد بنابراین تقاضا به سمت اوراق تسه بیشتر شد.

• طرح نهضت ملی مسکن

بر اساس مصوبه شورای پول و اعتبار، بانک‌ها موظف شده اند که ۳۶۰ همت را به بخش مسکن اختصاص دهند. بر اساس این طرح تسهیلات ویژه ایی برای خرید مسکن برای متقاضیان وجود دارد. همچنین در این طرح، خرید و فروش متری مسکن در بورس کالا در نظر گرفته شده است. تمام این موارد نشان از توجه ویژه دولت به معضل مسکن دارد و در پی همین سیاست دولت تقاضا برای مسکن افزایش یافت.

• افزایش ۲ برابری سقف وام مسکن

در شهریور ۱۴۰۰ سقف وام مسکن دو برابر شد و همین امر باعث ایجاد تقاضا در اوراق تسه شد بطوریکه از قیمت ۷۰ هزار تومان در مهر ماه به بیش از ۱۰۰ هزار تومان در آذر ماه رسید.

با توجه به دلایلی که ذکر شد تقاضا برای اوراق تسه افزایش یافت، اما در تاریخ ۲۵ آذر ماه هیات مدیره بانک مسکن برای کاهش  قیمت اوراق تسه قانونی را وضع کردند که به موجب آن متقاضیان دریافت وام مکلف به خرید تنها ۵۰ درصد اوراق لازم برای دریافت وام شدند و ۵۰ درصد دیگر تسهیلات را بدون خرید اوراق دریافت می کنند. این قانون باعث کاهش چشمگیر قیمت تسه شد و نماد‌های این گروه را با صف فروش مواجه کرد.