.png)
مانعی کوچک پیش پای سفته بازان
مانعی کوچک پیش پای سفته بازان :
یادداشت سارا فلاح در روزنامه دنیای اقتصاد
تاریخ چاپ : 29 بهمن 1401
لینک یادداشت در روزنامه دنیای اقتصاد
سارا فلاح /تحلیلگر بازار سرمایه
یکی از وظایف سازمان بورس و اوراق بهادار، وضع قوانین برای بهبود شرایط معامله‌گری است. این‌گونه وظایف رگولاتوری در تمام دنیا رواج دارد و مختص بورس ایران نیست. بارها هم در گذشته تجربه شد که سازمان قوانینی حتی موقتی مانند دامنه نوسان نامتقارن یا تغییر ساعات معاملاتی را برای بهبود شرایط بازار وضع کرده است.
یکی از اهدافی که سازمان با وضع قوانین به دنبال اجرایی کردن آن است، رعایت عدالت است. به بیان دیگر، این نهاد به دنبال آن است که برتری عده‌ای خاص با پول‌های درشت و رانت اطلاعاتی را نسبت به سایر سهامداران خرد کمتر کند و بازار را به سمت کارآتر شدن پیش ببرد. در حال حاضر سازمان بورس و به طور مشخص شرکت فرابورس ایران قانونی را وضع کرده که براساس آن حداقل سفارش خرید هر کد در بازار پایه ۵ میلیون تومان اعلام شده است. سوالی که پیش می‌آید این است که آیا این قانون واقعا می‌‌‌تواند جلوی سفته‌بازی و دستکاری را بگیرد یا خیر. حقیقت این است که بازیگران سهم که قصد سفته‌بازی دارند معاملاتشان را نه با یک کد بلکه با چند ده کد اجاره‌ای انجام می‌دهند.
در واقع از این کدها برای دستکاری پارامترهای مختلف، از جمله سرانه خرید یا سرانه فروش حقیقی استفاده می‌کنند و باعث تحریف در این پارامترها می‌شوند و اصطلاحا سعی در منحرف کردن اذهان سایر سهامداران دارند. این نکته که نهاد تصمیم‌گیر سعی در سخت‌تر کردن کار سفته‌بازان دارد، امری مطلوب است؛ اما این قانون جدید کارآی چندانی ندارد و تنها مانع بسیار کوچک پیش پای آنها می‌‌‌گذارد؛ چرا که اگر سفته‌بازان قصد داشته باشند خریدهایی با مبلغ کم و تعداد کدهای زیاد انجام دهند می‌توانند این کار را در طول چند روز و با چند بار خرید و فروش انجام دهند.
از طرف دیگر، وضع این قانون باعث می‌شود که سهامداران خرد کمتری وارد این بازار شوند و عمق بازار پایه فرابورس را که ذاتا عمق زیادی هم ندارد کاهش دهند و نقدشوندگی سهم‌ها را به مراتب پایین آورند؛ چرا که تعداد کدهای حقیقی با سرمایه‌های زیر ۱۰ میلیون تومان در بازار سهام کم نیستند که همین افراد باعث روان‌تر شدن معاملات می‌شوند؛ اما اگر مانعی برای ورود این سرمایه‌های جزئی وجود داشته باشد، نقدشوندگی بازار پایه کمتر شده و اصطلاحا سهم‌ها بیشتر در صفوف گیر می‌کنند.